1951 жылы Тарих, археология жоне этнология институтыньщ сол кездегі директоры Покровский, партия үйымының хатшысы А. Нү-сіпбеков және кәсіподақ комитетінің торағасы қол қойып, мер басыл-ған қүжатта институт қызметкері Б.А. Аспандияровтың 1947 жылы “Бокей ордасының қүрылуы және оның жойылуы” деген тақырыпта кандидаттық диссертация қорғап, 1947-1948 жылдары “Бокей ордасы” атты қүжаттар жинағын қүрастыру мақсатында жүмыс істегендігі туралы айтылған.

 

Куөгерлердің айтуынша 900 беттен асатын жинақ баспаға дайын-далып, иниститутқа откізілген. Бірақ откен ғасырдың 50-ші жалдары-ның басында басталған саяси науқан кезінде Е. Бекмахановты жақта-ғаны үшін Б.А. Аспандияров сталиндік қуғын-сүргінге үшырап, Жи-нақ жарияланбай қалған. Жинақтың қолжазба күйінде Тарих инсти-тутында коптеген жылдар бойы сақтаулы түрғандығын коргендер бар. Бірақ соңғы жылдары Жинақ жоғалып кеткен.

 

Жақында бізге қазақтың алғашқы кәсіпқой тарихшыларының бірі — Білел Аспандияровтың баласы Серік Білөліүлы Аспандияров кезінде әкесі тапқан, бірақ 1950 жылы қүрастырылған “Бөкей ордасы тарихы бойынша қүжаттар жинағына” енбей, үйлерінде қалып кеткен қосым-ша қүжаттарды екеп таныстырды. Қосымша қүжатгармен танысу зерт-тбушінің кезінде Бөкей ордасының тарихына қатысты бүрын белгісіз болып келген көптеген деректерді жинағандығын көрсетеді.

 

Қүжатгар негізінен бүрынғы Қазақ ССР Орталық тарихи мүрағаты-ның /қазіргі ҚР Орталық мемлекеттік мүрағаты — Қ.А./ NN 4, 76, 78 қорларынан алынған. Барлығы 73 қүжаттан түратын қосымшада 1801 жылдың қаңтары мен 1858 жылдың қыркүйегі арасындағы Бокей ор-дасының саяси-әлеуметтік, және экономикалық тарихына қатысты қүнды мәліметтер сақталынған. Оларда: Бокей ордасының ханы Жәңгірдің өр түрлі дәрежедегі орыс шенеуініктерімен, әскери адамдармен жазысқан хаттары; жерді, жайылымдарды пайдалану мәселелері; қазақ-тардың көшіп-қонуы, басқа үлттармен қарым-қатнастары; сауда, алым-салық мәселелері; би-сүлтандардың озбырлығы, адамдар мен мал ба-сының сандары т.б. туралы мәліметтер бар.

 

Қосымша қүжаттарда ерекше орын алатын деректер тобын Исатай Тайманов пен Махамбет Өтемісовтердың хан мен оның маңында-ғылардың озбырлығына қарсы көтерілісіне қатысты деректер қүрай-ды. Осыларға және де басқа деректерге деректанулық талдау жасау Бөкей ордасы тарихына қатысты шынайылық деңгейі жоғары мәліметтер алуға көмектесері даусыз.